مقیاس پذیری در کسب و کار چیست

مقیاس پذیری در کسب و کار به معنای برخورداری از منابع کافی جهت توسعه آن در مقیاس بزرگ‌تر است.

یک مدل کسب و کار زمانی مقیاس پذیر درنظر گرفته می‌شود که دارای پتانسیل‌های لازم برای رشد اقتصادی را دارا باشد.

چنانچه استیو بلنک (Steve Blank)، به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین صاحب‌نظران در حوزه کارآفرینی، سه شاخص را برای رسیدن یک استارت‌آپ به موفقیت در نظر می‌گیرد.

• مقیاس‌پذیر (Scalable)
• تکرارپذیر (Repeatable)
• سودآور (Profitable)

تعریف مقیاس پذیری در کسب و کار

مقیاس پذیری (Scalability)، یک ویژگی است که نشان می‌دهد تا چه میزان یک سیستم می‌تواند در مقیاس‌ بزرگتر به صورت پایدار و مشابه گذشته فعالیت نماید.

به عبارت بهتر، این ویژگی در یک فرایند به توانمندی آن با تطبیق شرایط بزرگتر و بیشتر از گذشته اشاره دارد.

این شرایط می‌تواند شامل افزایش حجم کار، افزایش اجزاء سیستم و یا بزرگ‌تر شدن بخش‌ها باشد.

در نتیجه، مدل کسب و کار زمانی دارای ویژگی مقیاس‌پذیر است که :

• اگر صد مشتری دارد. توان پاسخگویی به صدهزار مشتری هم داشته باشد.
• اگر گردش مالی صدهزار تومان دارد. توان گردش مالی صد میلیون تومان هم داشته باشد.
• اگر  ده نفر کارمند دارد. توان داشتن هزار کارمند هم داشته باشد.

برای یک کسب و کار سایبری که در آستانه راه‌اندازی است، مقیاس پذیری موضوعی است که باید ارزیابی شود.

در ادامه مواری قید شد‌ه است که نشان می‌دهد برای داشتن یک کسب و کار مقایس‌پذیر، چه اقداماتی باید اجرا شود.

ایجاد فرایند‌سازی

فرایند در کسب و کار به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها اشاره دارد، که دارای ورودی است و خروجی برای مشتری ایجاد ارزش می‌کند.

مهمترین اجزای یک فرایند عبارتند از :

• ورودی :‌ هر فرایند باید دارای یک یا چند ورودی باشد.
• خروجی : هر فرایند دارای یک یا چند خروجی است.
• فعالیت : تبدیل ورودی به خروجی نیازمند انجام فعالیت است.
• رویداد : تکمیل هر فعالیت نیازمند به ثبت یک رویداد است.

بنابراین وقتی از فرایندسازی در کسب و کار صحبت می‌کنیم، منظور این است که به جای توجه به جایگاه افراد در کسب و کار، به این توجه شود که چه اتفاق‌ها، و فعالیت‌های انجام می‌شود.

انجام این کار کمی دشوار است. به همین جهت توصیه می‌شود که این مرحله را در زمان راه اندازی کسب و کار اینترنتی خود انجام دهید.

شما باید تمامی فرایند‌های مختلف را از زمانی که مشتری از وجود کسب و کار شما مطلع می‌شود تا زمانیکه از شما خرید می‌کند، را مشخص نمایید.

همچنین، تمامی مراحل پشتیبانی، استخدام، و یا موارد مشابه دیگر را نیز ثبت کنید.

برون‌‌سپاری فرایند‌ها

برون‌سپاری (Outsourcing)، اقدامی است که طی آن منابع مورد نیاز به جای تولید در درون کسب و کار از طریق تامین‌کنندگان بیرونی تهیه می‌شود.

مسلما پس از آنکه فرایند‌های لازم در کسب و کار مشخص گردید، می‌توان اقدام به برون‌سپاری نمود.

زمانیکه فرایندهای کسب و کار به دیگران برون‌سپاری شود. آنها نیز وظالیف خود را به درستی انجام دهند، یک فعالیت اقتصادی بلند مدت شکل گرفته است.

برای اقدام به برون‌سپاری، در ابتدا باید مشخص کنید که کدام فرایند‌های کسب و کار را می‌توان به دیگران واگذار نمود.

اگرچه ممکن است، فرایند‌های خاصی وجود داشته باشند که شما ترجیح دهید خودتان آنها را انجام دهید. این موارد همان مزیت رقابتی شما محسوب می‌شوند.

شما به عنوان یک کارآفرین سایبر باید مشخص کنید که کدام فرایندها نقاط قوت‌تان هستند و کدام موارد نقاط ضعف‌تان را شامل می‌شوند.

درنهایت، نقاط ضعف خود را به دیگران برون‌سپاری نماید.

خودکارسازی فرایندها

خودکارسازی فرایند کسب و کار (Business Process Automation)، به انجام خودکار فعالیت‌ها، گردش کار، و قوانین کسب و کار اشاره دارد.

هدف از خودکارسازی، دستیابی به بهره‌وری و اثربخشی بیشتر است.

مسلما ابزار‌ها و سیستم‌های فراوانی وجود دارد که می‌توان از آنها در کسب و کار اینترنتی استفاده نمود، تا فعالیت‌ها آسان‌تر و سریع‌تر انجام شوند.

به عنوان مثال، یک فروشگاه اینترنتی که به درگاه‌های پرداخت آنلاین متصل است. به مشتری این امکان را می‌دهد که سریع‌تر و راحت‌تر اقدام به پرداخت نماید.

همچنین، استفاده از برخی ابزارها کمک می‌کند تا فرایند‌های امور مالی کسب و کار مانند، پردازش حقوق و دستمزد یا تطبیق پرداخت‌ها سریع‌تر انجام شوند.

ایجاد تفویض اختیار

تفویض اختیار (Delegation)، به معنای واگذاری است، و زمانی عنوان می‌شود که  یک فرد اختیار در اقدام یا تصمیم‌گیری را به دیگری واگذار نماید.

برای ایجاد تفویض اختیار باید سه گام اساسی اجرا شود که عبارتند از :

• به فرد بگویید که دقیقا چه فعالیت‌های به او واگذار شده است و چه کارهای را باید انجام دهد.
• به فرد اختیارات لازم داده شود و دست او برای انجام فعالیت‌ها باز باشد.
• به فرد گفته شود که عملکردش بر اساس چه معیارهای سنجیده می‌شود و چه خروجی از او انتظار می‌رود.

شما به عنوان یک کارآفرین سایبر باید به این نکته توجه داشته باشید، که اگر در تفویض اختیار موارد مذکور را مورد توجه قرار ندهید. مسلما در کسب و کار اینترنتی خود دچار مشکل خواهید شد.

از طرف دیگر، بسیاری از صاحبان کسب و کار سایبری دچار این مشکل هستند که پس از مدت‌ها آموزش به کارمندان و یا سال‌ها رابطه کاری متقابل، آنها تصمیم به استعفاء می‌گیرند.

در این مواقع، ایجاد تفویض اختیار می‌تواند باعث شود تا کارمندان مدت طولانی‌تری در کنار شما بمانند.

اما تنها فعالیت‌های را به آنها واگذار کنید که در مسیر برنامه ریزی برای کمک به رشد آنها باشد.

اگر کارمندان ببینند که می‌توانند در کسب و کار شما رشد کنند، به آن وفادار خواهند ماند.

ایجاد نو‌آوری

نوآوری (Innovation)، به ایجاد تغییر در محصول، یا روش تولید و عرضه آن اطلاق می‌شود. این تغییرات باید متناسب با نیاز‌های بازار و مشتریان صورت پذیرد.

از آنجاییکه، مشتریان شما مرتب رفتار و عادات خود را تغییر می‌دهند. این شما هستید که باید با ایجاد نوآوری متناسب با آن تغییرات به ارائه ارزش پیشنهادی خود بپردازید.

نوآوری به روش‌های مختلف قابل اجرا و پیاده‌سازی است.

• نوآوری محصول : ارائه محصول با توجه به ویژگی‌های نوین یا بهبود یافته.
• نوآوری فرایند : ایجاد یک جنبه نوین از فرایند و پیاده‌سازی آن.
• نوآوری جایگاه : معرفی مجدد یک محصول با تغییر کاربرد آن به بازار.
• نوآوری الگو : ایجاد نوآوری در الگو برای یک بازار جدید.